Category Archive: Magazine

1. Studenten zetten zich in voor reanimatieonderwijs

   1 oktober 2020 00:00 Leave a Comment

   Zoveel mogelijk middelbare scholieren leren hoe ze moeten reanimeren, dat is het hoofddoel van Stichting Qualitative Resuscitation by Students Nederland, afgekort Taskforce QRS. We spraken met Floor Smeets, secretaris van de Nijmeegse afdeling, over de bijzondere missie van een landelijke netwerk van (para)medische studenten.

   ‘In Nederland worden zeventienduizend mensen per jaar getroffen door een circulatiestilstand’, aldus Smeets. ‘Dat zijn driehonderd Nederlanders per week. Telkens als ik dat getal hoor of lees, ben ik me weer even bewust van de enorme omvang. Dat is steeds opnieuw een motivatie om het zinvolle werk van onze organisatie voort te zetten.’

   Reanimatielessen
   Dat zinvolle werk behelst onder meer het houden van reanimatielessen aan middelbare scholieren. ‘Want de overlevingskans neemt aanzienlijk toe wanneer je binnen de eerste zes minuten na een hartstilstand reanimeert’, vervolgt Smeets. Scholieren kunnen daarbij, nu en in de toekomst, een grote rol spelen. ‘Immers zijn jongeren in staat om vaardigheden gemakkelijk aan te leren. Daarnaast blijft het aangeleerde bij hen het beste hangen.’ Door bij scholieren te beginnen, streeft Taskforce QRS naar een hele generatie die in de toekomst weet hoe te reanimeren.

   ‘Een bijzonder detail is dat onze organisatie zelf ook volledig draait op studenten, (para)medische studenten welteverstaan. Stuk voor stuk zetten zij zich naast hun studie vrijwillig in voor de stichting.’ Zo ook Smeets, studente biomedische wetenschappen aan de Radboud Universiteit. Ze begon als vrijwillig instructeur en is nu sinds een jaar actief als bestuurslid. ‘Ik draag daarbij niet alleen het mooie gedachtegoed van de stichting uit, ik zie het ook als een uitdaging voor mezelf’, vertelt ze over haar bijzondere nevenfunctie. ‘Zo leer ik onder andere hoe het is om voor een klas te staan.’

   Zeven afdelingen
   Het idee om een project te starten waarbij medische studenten reanimatieonderwijs verzorgen ontstond in 2004, tijdens een congres in Maastricht. Prof. dr. Ton Gorgels en mr. Petra Schuffelen kunnen worden gezien als de grondleggers van het huidige Taskforce QRS. In samenwerking met de Nederlandse Reanimatie Raad ijverden zij zich vanaf 2006 voor het opleiden van studenten tot reanimatie-instructeurs. Inmiddels telt de stichting zeven actieve afdelingen in Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht.
   Wat deze afdelingen, naast het hoofddoel, gemeen hebben, is dat elk van die steden een medische faculteit heeft. ‘Dat vormt niet alleen de basis voor een gedegen studentennetwerk in een stad, het geeft ook de mogelijkheid om de expertise van hoogleraren en andere experts, vaak gelieerd aan de universiteit, in te zetten bij de organisatie’, aldus Smeets.
   Boven de regionale afdelingen staat aan landelijk bestuur, dat initiatieven neemt op strategisch vlak. ‘Bijvoorbeeld op politiek gebied of door het doen van subsidieaanvragen.’ Vergaderingen van dit ‘hoofdbestuur’ worden maandelijks afwisselend bijgewoond door een stedelijk bestuurslid, iets wat de samenwerking tussen de verschillende afdelingen moet versterken.

   Drempel verlagen
   De middelbare scholen waar onderwezen wordt, worden door Taskorce QRS benaderd en vice versa. ‘Doordat we inkomsten vergaren uit het verzorgen van particuliere cursussen, hoeven we scholen geen vergoeding te vragen voor ons werk. Daarmee kunnen we een eventuele drempel voor onderwijsinstellingen verlagen. Tevens worden alle materialen door ons verzorgd. Het enige wat we nodig hebben, zijn een lokaal en lestijd’, legt Smeets uit.
   In die lestijd gaan vier studentinstructeurs met leerlingen aan de slag om hen te leren over het standaard reanimatieprotocol en de stabiele zijligging, maar ook het gebruik van een AED en reanimatie bij kinderen komt aan bod. ‘Overigens beginnen we een les altijd met het wegnemen van een stukje angst. Immers, een reanimatieproces is niet niks. De belangrijkste boodschap die we leerlingen op dat moment proberen mee te geven, is dat alles wat ze voor een slachtoffer kunnen betekenen, beter is dan niets doen.’

   ‘Soms zijn er ook leerlingen, of juist leraren, die een reanimatie van dichtbij hebben meegemaakt. Daar houden we dan rekening mee in ons verhaal. Tegelijkertijd kunnen de persoonlijke verhalen ijsbrekers zijn.’ Evengoed leiden bijzondere vragen en antwoorden van leerlingen niet zelden tot komische situaties. Dat varieert van de vraag of vrouwen wel gereanimeerd kunnen worden vanwege hun borsten tot de veronderstelling dat een ‘taser’, die tot de uitrustig van politieagenten behoort, verwant is aan een AED. ‘Zelf maakte ik ooit mee dat een leerling zich uit schaamte verschuilde achter een zogenaamde tongblessure, als excuus om geen beademingsoefening te hoeven doen.’

   Alle stappen
   Terug naar de inhoud van de lessen. ‘Daarbij komen alle stappen van het reanimatieprotocol aan bod’, benadrukt Smeets. ‘In twee lessen van honderd minuten leren scholieren hoe ze moeten handelen als de situatie zich voordoet. Van het controleren van iemands bewustzijn tot het verzorgen van borstcompressie en beademing.’

   De kunst is om mensen vervolgens te motiveren om zich aan te sluiten bij een netwerk, weet men ook bij Taskforce QRS. ‘Er kan namelijk pas echt winst geboekt worden wanneer opgedane kennis ook daadwerkelijk in praktijk kan worden gebracht.’ In ieder geval overtuigen de studenten hun cursisten van het belang om zich aan te melden bij Hartslag Nu, zodat men een melding krijgt wanneer er iemand in de directe omgeving getroffen wordt door een hartstilstand. Over de suggestie voor cursisten om zich aan te sluiten bij een lokale EHBO-vereniging heeft ze niet eerder gedacht: ‘Dat neem ik zeker mee. Dergelijke verenigingen vormen immers niet alleen een sterk netwerk, ze zorgen ook voor tijdige bijscholing.’

   Een gedeelde uitdaging voor zowel Taskforce QRS als het landelijke netwerk van EHBO-verenigingen zit hem volgens Smeets tot slot in het streven naar reanimatieonderwijs als standaardonderdeel van iedere middelbare schoolopleiding. ‘Het zou mooi zijn als we op een bepaalde manier onze krachten kunnen bundelen om dat te bewerkstelligen’, besluit ze gedreven.

   Meer informatie over het werk van
   Taskforce QRS is te vinden op
   www.taskforcequrs.nl.

2. Het leven redden van een mens kent een lange geschiedenis

   00:00 Leave a Comment

   Reanimatie is eeuwenoud. In een grijs verleden, bij de Inca’s, was een grote kennis op gebied van ziekten en kwalen aanwezig, kennis opgedaan uit de gruwelijke mensenoffers die bij die cultuur hoorden. Ze wisten daardoor precies hoe een menselijk lijf in elkaar zit en aldus konden ze niet alleen doden, maar ook repareren.

   Bij de oude Grieken ontdekte Hippocrates al snel dat ziek zijn, doodgaan of beter worden niets met de luimen van de goden op de Olympus te maken had en dat de mens zeer wel ziekten kon behandelen.

   In Hebreeuwse geschriften is een beschrijving te vinden van mogelijkheden een mens te reanimeren door middel van ritmisch drukken op de borst en beademing.

   In de Psalmen en de boeken I en II Koningen uit de Hebreeuwse Bijbel, die gedateerd worden op 1000 tot 500 voor Christus, staan reanimatietechnieken. De profeet of wonderdoener gaat zo lang op een koud lichaam liggen tot het warm wordt en de ogen opslaat. Ook lijkt het dat drukken op de borst en mond-op-mondbeademing wordt gegeven.

   En uit vijftiende-eeuwse Italiaanse teksten blijkt dat vroedvrouwen schijnbaar al eeuwenlang mond-op-mondbeademing geven als pasgeboren baby’s niet direct beginnen met ademen. Ook werd er af en toe een casus gemeld van succesvolle reanimatie bij drenkelingen.
   Na de Verlichting met de komst van de wetenschappelijke revolutie begonnen verschillende Europese medici structureel onderzoek te doen naar het redden van mensen die ogenschijnlijk dood waren.
   .
   Eerste stappen
   In 1767 werd in Amsterdam de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen opgericht, nu beter bekend als de Reddingsbrigade. Het doel was mensen te leren hoe mensen te redden. De Maatschappij kwam met een stappenplan: het verwarmen van het slachtoffer, de voeten hoger dan het hoofd leggen, druk uitoefenen op de onderbuik, mond-op-mondbeademing, de keel kietelen, nicotine uit tabaksrook gebruiken om een reactie uit te lokken, en zelfs aderlating.

   In de eerste vier jaar van haar bestaan claimde de Maatschappij op deze manier meer dan honderdvijftig drenkelingen te hebben kunnen redden. Na de successen van de Maatschappij ontstonden overal in Europa vergelijkbare organisaties die de Amsterdamse technieken overnamen. De theorie van de Amsterdammers was zo populair, dat het stappenplan in Hamburg vanaf 1769 werd voorgelezen in kerken. Zo konden zoveel mogelijk mensen helpen verdrinkingsdood, verstikking of dood door onderkoeling te voorkomen. De eerste vier van de zeven stappen die de Maatschappij opstelde, zijn tegenwoordig nog steeds in gebruik.
   Bilz
   We maken een grote stap in de tijd en komen uit bij Bilz, een eeuw geleden samen met drie mede-auteurs, de schrijver van twee dikke boeken met als titel “De nieuwe natuurgeneeswijze”. Hij komt niet verder dan glazen koud water die de (bijna)-overledene voor een schrikreactie tegen het hoofd en op de hartstreek moesten worden geworpen.

   Defibrillator
   Zo’n tien jaar later vindt William Kouwenhoven de defibrillator uit, een apparaat waarmee men door het toedienen van een elektrische schok het hart van een bewusteloze patiënt kan laten stoppen met fibrilleren, waardoor het opnieuw in een normaal ritme wordt gebracht.

   Reanimatie
   De handelingen hartmassage en beademing, bekend als reanimatie zijn voor het eerst in 1960 geïntroduceerd door dezelfde Kouwenhoven. Kritische succesfactor bij deze techniek was het ontvangen van zuurstof door de hersenen, welke door minimale bloedcirculatie getransporteerd wordt.

   In de jaren vijftig bewezen de Amerikaanse en Oostenrijkse artsens James Elam en Peter Safar dat gebruikte, uitgeademde zuurstof bruikbaar was om mensen die niet meer zelf ademden te redden. Daarna werd mond-op-mondbeademing aangenomen als vaste reanimatie-strategie.

   In Nederland overleven jaarlijks ongeveer 3500 mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis door het snel en adequaat optreden van omstanders en ambulance- diensten en de toename van beschikbare automatische externe defibrillators (AED’s).

   Corona
   In deze tijden van corona en mogelijk volgende Covid-achtige virussen moet men extra voorzichtig zijn met reanimeren, want het coronavirus kan overgebracht worden via de luchtwegen. Daarom zijn er (tijdelijk) nieuwe richtlijnen voor reanimaties.

   Bij ieder slachtoffer en zeker met vermoeden van COVID-19 besmetting geldt:
   Geef geen mond-op-mondbeademing.
   Geef geen borstcompressies.
   Sluit wel een AED aan.
   Er mogen maximaal twee hulpverleners bij een slachtoffer zijn.
   Pocketmasks, Kiss of Lifes of andere beschermingsmiddelen bij mond-op-mond-beademing, beschermen niet tegen besmetting met het coronavirus. Gebruik ze daarom niet!
   Desinfecteer je handen en polsen bij een ambulance direct na de reanimatie.
   Krijg je in de dagen/weken na de reanimatie klachten die mogelijk duiden op COVID-19? Neem meteen contact op met je eigen huisarts.

3. Nog wijzer met vergiftigingen

   00:00 Leave a Comment

   In de editie van dit blad van april 2020 is ingegaan op vergiftigingen en dan met name bij water- en alcoholvergiftiging. Via de luchtwegen en huid kan ook gif binnen komen, denk daarbij aan giftige gassen en dampen, maar ook door dieren. Het letten op (eigen) gevaar is voor een EHBO’er essentieel.

   Giftige gassen en dampen leveren gevaar op bij het inademen. Het kan zowel geur- als reukloos zijn. Er kan bewusteloosheid ontstaan en ook afhankelijk van de oorzaak fataal aflopen. Je kunt het tegenkomen onder meer in huis bij gaskachels, open haard, kolenkachels, (badkamer) geisers, cv, in garages door uitlaatgassen van draaiende motoren, bij ongevallen met vervoer van chemische stoffen en verstuiving van verdelgingsmiddelen. Pas vooral geen mond-op-mond beademing toe wanneer het gaat om cyanide (amandelgeur), zwavelwaterstof (rotte eieren geur) of fosforzuur (corrosief).

   Sluipend gevaar
   Koolmonoxide is een levensgevaarlijk, giftig, brandbaar en explosief gas. Je ruikt, proeft en ziet het niet. Koolmonoxide is onzichtbaar. Maar er zijn een paar dingen die je waarschuwen voor de aanwezigheid van koolmonoxide. Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, misselijkheid, sufheid, duizeligheid, vermoeidheid, bewusteloosheid, een versnelde hartslag en braken. De klachten nemen langzaam af, zodra je naar buiten gaat. Ramen beslaan door het vrijgekomen vocht. Gasvlammen gaan oranje of gelig branden in plaats van blauw. Ze branden ook hoger dan normaal en flakkeren meer.

   Hoe te handelen
   Als je vermoedt dat er koolmonoxide in een ruimte is, ga dan vooral niet naar binnen. Zorg voor een veilige omgeving als je hulp wilt verlenen: zet ramen en deuren open en schakel als dat mogelijk is de oorzaak van de koolmonoxide uit. Breng indien mogelijk het slachtoffer naar een veilige omgeving (buiten). Bel of laat 1-1-2 bellen en volg dan de instructies van de centralist op. Raadpleeg een huisarts.

   Vergiftiging via de huid
   Opname via huid gaat via de poriën of huidbeschadigingen en kan zo de bloedbaan bereiken. Het kan leiden tot verlamming van de (ademhalings)spieren (onder andere landbouwgif).

   Hoe te handelen
   Vermijd het aanraken van de vergiftigde plaatsen, (laat) besmette kleding en schoenen verwijderen, veeg chemische poeders van de huid, spoel chemische stoffen minimaal 45 minuten met veel lauw stromend water. Zorg dat de stof zich niet over het lichaam verspreidt. Spoelen van ogen altijd van de neus af. De lange spoeltijd is vanwege het feit dat de stof eerst met het vocht in de poriën zal reageren, bij spoelen zullen poriën zich vaak eerst sluiten. Als de temperatuur van de huid (poriën) en water gelijk is, zullen poriën zich openen en zal het water de giftige stoffen uit de poriën kunnen trekken. Dit kost veel tijd.

4. Blog: Belang van een evaluatierondje EHBO

   00:00 Leave a Comment

   Vanwege de coronacrisis zijn zo goed als alle evenementen afgeblazen de afgelopen maanden. Bij veel verenigingen is er ook getwijfeld of het starten van de herhalingslessen wel verantwoord zou zijn. Veel hebben besloten om te starten, maar toch ook een behoorlijk aantal heeft de lessen opgeschort. Mijn EHBO-vereniging is inmiddels wel gestart met de eerste les en hoewel het van veel factoren afhangt of dit jaar het vervolg erop komt, blijft de startvraag van de instructeur altijd of er op EHBO-gebied nog ervaringen zijn opgedaan.

   De hoofdrol is voor de huis-, tuin- en keukenongelukjes, zeker gezien het leven zich voor een groot deel binnenshuis afspeelde met de zogenoemde intelligente lockdown. Opvallend weinig verhalen over lijm-ongelukken, terwijl je elkaar ongetwijfeld toch wel eens achter het behang zou hebben willen plakken. Maar dat kan ook aan mij liggen.

   Veel ongelukken dus in de huiselijke kring. Een van mijn EHBO-leden vertelde over de TGA (Transient Global Amnesia, een voorbijgaand algeheel geheugenverlies) van de partner. De man zag zijn eigen camera liggen, maar herkende deze niet als zodanig. Na enkele seconden begon hij weer te vragen van wie die camera was. Als EHBO’er check je of er sprake is een scheve mond, verwarde spraak of lamme arm. Niets van dit alles. Uiteindelijk verdwenen de klachten met enkele uren weer. Het schijnt voor te kunnen komen bij hoesten, maar ook bij intensief sporten en is niet leeftijdsgebonden.
   Als EHBO’er kun je ingezet worden bij evenementen die niet direct in je eigen belevingswereld liggen. Dat maakt het juist zo interessant! Je kunt praktijkervaring opdoen met ‘echte slachtoffers’, contact leggen met professionele hulpverleners en er misschien ook erachter komen waar je beperkingen liggen. In vele sectoren wordt veiligheid op een hoger plan getild. In augustus, op een paardensportevenement kwam een van onze EHBO’ers achter het bestaan van nieuwe caps, maar ook een soort van airbag die je val van een paard opvangt. Gelukkig geen ernstige ongelukken bij zowel mens als paard.

   Dan nog een meisje dat was gevallen bij het skeeleren. Ze klaagde over pijn aan de linkerzijde van haar lichaam. Door het huilen en schreeuwen was ze niet aanspreekbaar en uiteindelijk is 112 gebeld. Toen de ambulance kwam, is ze uiteindelijk niet meegenomen, maar door haar ouders naar het ziekenhuis gebracht. Dat het lawaai dat iemand maakt bij een val, wil niet altijd iets zeggen over de ernst van de verwonding. Het is niet voor niets dat men bij triage eerst kijkt naar mensen die niet veel lawaai maken en daarna kijkt naar de schreeuwende slachtoffers.
   Nog even een laatste gouden tip. Verwijder behangplaksel van huid, haren en kleding niet door te knippen en ook terpentine is in voorkomende gevallen geen goed idee. Kans is groot dat je bij het EHBO-vragenrondje een hele les kunt vullen en hoe leg je uit dat je buitengesloten wordt tijdens een lockdown?

5. Dubbel feest bij EHBO Obdam

   00:00 Leave a Comment

   EHBO Obdam bestond afgelopen seizoen zeventig jaar. Reden voor een feestje. Helaas gooide corona roet in het eten en moesten de festiviteiten worden uitgesteld tot nader order.

   Het zeventig-jarig jubileum had een groot feest moeten worden voor de kleinschalige EHBO vereniging uit Obdam. Alle 34 leden kregen op de jaarvergadering, welke aan het eind van het seizoen plaatsvindt, een gloednieuwe en goedgevulde EHBO-tas, met daarin een uitnodiging voor een etentje bij Restaurant Dolomiti. Door de maatregelen rond Covid-19 kon dit etentje in april echter niet doorgaan en werd besloten om het uit te stellen tot een moment waarop iedereen weer zonder zorgen samen mag en kan komen.

   Op deze avond zou ook het nieuwe bestuur zich voorstellen. Het seizoen 2019-2020 werd afgesloten met nog maar drie bestuursleden, wat te weinig is om de vereniging goed te leiden. Gelukkig sloegen enkele leden de handen ineen en hebben ze het zittende bestuur kunnen aanvullen tot een volwaardig bestuur. Op dit moment telt het ‘nieuwe’ bestuur negen leden.

   Voorafgaand aan het nieuwe seizoen werd een speciale avond belegd op maandag 24 augustus. Het nieuwe bestuur kon zich deze avond alsnog presenteren aan de leden. Tevens werd er uitleg gegeven over de EHBO-lessen in coronatijd. Jan van Langen kreeg voor zijn 25-jarig jubileum een mooie bos bloemen en een bondsspeldje. Verder stond er nog een bijzondere gebeurtenis op het programma. Want dat de vereniging al zo’n lange tijd bestaat, is op zich al bijzonder, maar nog bijzonderder is het heugelijke feit dat één van de leden, Jos Ursem, in hetzelfde jaar al vijftig jaar lid is van deze vereniging! Voor het nieuwe bestuur reden genoeg om Jos te benoemen tot erelid van de vereniging.
   Jos haalde zijn EHBO-diploma al toen hij net negentien jaar was. ‘Er gebeurden in die tijd nogal wat ongelukken op en rond het voetbalveld’, zo vertelt hij. ‘Kleine jongens reden nog op de fietsen van vaders en opa’s, met hun been onder de stang door, en dat ging nogal eens mis. Ook op het voetbalveld gebeurde er genoeg en alleen het eerste elftal had een verzorger. Ik kreeg al gauw belangstelling voor EHBO en begon met een cursus op mijn zeventiende. Maar mijn diploma kon ik dat jaar niet halen, want daarvoor moest je minstens achttien zijn.’ De eerste jaren werd er les gegeven achter in de kroeg. Na de les werd er dan ook steevast een drankje gedronken, een mooie herinnering voor Jos. Dat je in vijftig jaar veel kan meemaken, wordt wel duidelijk als Jos gaat vertellen. Het ene verhaal leidt steevast tot het volgende. Hij vertelt over hoe hij hielp bij bloedtransfusies en ziekenvervoer. Slagaderlijke bloedingen komen voorbij, evenals dodelijke ongevallen, maar ook geslaagde reanimaties. Soms dus hele trieste herinneringen, maar ook grappige momenten passeren de revue. Bijvoorbeeld dat hij iemand die was flauwgevallen in de kerk, op een brancard achter in zijn dienstauto (een rouwwagen) wegbracht.
   Jos heeft met de vereniging regelmatig meegedaan met Onderlinge Wedstrijden tegen Heerhugowaard, met Rayonwedstrijden en ook Districtswedstrijden. ‘Bij die wedstrijden deden we mee met teams van drie personen. Eén was de commandant, en er waren twee helpers. Alle deelnemende teams kregen om beurten dezelfde situatie voorgeschoteld. Het was zaak om een juiste diagnose te stellen en daarnaar te handelen. Hoe beter je dit deed, hoe meer punten je verdiende.’ Tegenwoordig worden dergelijke wedstrijden niet meer georganiseerd. Eigenlijk best jammer, want het zijn leerzame momenten.

   In 1975 wilde Jos de opleiding tot instructeur gaan volgen. Tijdens het toelatingsexamen werd hij echter afgewezen op zijn West-Friese dialect. Achteraf gezien vindt Jos het maar beter ook. Hij vond het leuker om te assisteren, en heeft nooit de behoefte gehad om bij andere verenigingen les te geven. Hij heeft ook nog eens, samen met Lida Blaauw, zijn examen opnieuw moeten doen. Door een misverstand was zijn diploma niet verlengd!

   Jos is niet alleen maar gewoon lid geweest van de vereniging. Jos verleende zijn EHBO-diensten aan de brandweer, waar hij zich later ook zelf bij aansloot. Zo’n twintig jaar maakte hij tevens deel uit van het bestuur, waarvan zo’n vijftien jaar als voorzitter. Hij hielp mee met het organiseren van het veertigjarig jubileum. In 2006 werd Jos koninklijk onderscheiden voor zijn werkzaamheden. Afgelopen februari, tijdens de jaarvergadering van de vereniging, kreeg hij het Bondskruis 2e klasse uitgereikt namens de Nationale Bond EHBO. Een zeer hoge onderscheiding. En afgelopen maandag, tijdens de startbijeenkomst, werd hij dus ook nog benoemd tot erelid van EHBO Obdam.

   Als ik Jos vraag wat hij aan anderen zou willen meegeven, belanden we vrijwel direct bij het volgende verhaal. ‘Het kan zomaar gebeuren, ook in je thuissituatie. Zo heeft ooit mijn zoon zich verslikt in iets, wat leidde tot een hachelijke situatie. En laatst gebeurde het ook met zíjn zoon, mijn kleinzoon. Dan is het belangrijk dat je kunt handelen.’ Jos geeft verder aan dat het essentieel is om een EHBO-vereniging te hebben in het dorp. ‘Mensen realiseren zich niet altijd dat je tegenwoordig voor elk evenement een EHBO-er nodig hebt. Een BHV-er is niet genoeg. En de kwaliteit van een EHBO-er staat echt hoger dan van een BHV-er.’

   Bij de vereniging hopen ze dat Jos nog lang actief blijft als lid. Veel mensen bouwen op zijn ervaring. ‘Als startende EHBO-er is het prettig om bij een evenement als de wielerronde te kunnen meedraaien met Jos. Hij weet zo veel en blijft zo kalm als er wat gebeurt’, zegt iemand. Jos Ursem is een bijzonder mens. En dat mag ook wel eens gezegd worden!

   Heeft u al een EHBO-diploma, maar bent u nog op zoek naar een vereniging om de benodigde jaarlijkse lessen te volgen? Neem dan contact op met de ledenadministratie. Dit kan via ehbo-obdam@hotmail.com. Helaas kunnen er wegens de huidige maatregelen nog geen cursussen voor nieuwe EHBO-ers worden aangeboden. Wanneer dit weer mogelijk is, zal dit worden aangekondigd in de diverse media.

6. Koninklijke onderscheiding Marijke van Beukering

   00:00 Leave a Comment

   Marijke van Beukering, voorzitter van de Nationale Bond EHBO is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. In het oude stadhuis van IJsselstein kreeg zij, op een zonnige middag in juli, de onderscheiding volgens de geldende coronaregels opgespeld door haar man Sander, onder toeziend oog van Burgemeester Patrick van Domburg

   Ook voor Burgemeester Van Domburg is de uitreiking bijzonder aangezien Marijke hem, bij zijn aantreden op 17 september 2015, de ambtsketen heeft omgehangen. Zij was toen wethouder en loco-burgemeester in IJsselstein. De locatie van de uitreiking, het historische stadhuis van IJsselstein kent een rijke geschiedenis. Willem van Oranje heeft het in de zestiende eeuw laten bouwen. Het heeft vanaf 1560 gefungeerd als stadhuis. In 1974 is voor de gemeente nieuwe huisvesting gevonden, waarna het stadhuis alleen nog voor bijzondere gebeurtenissen wordt gebruikt.

   Vrijwilligerswerk is Marijke met de paplepel ingegoten, zowel haar vader als moeder hebben zich hiervoor met hart en ziel ingezet. Marijke heeft inmiddels een mooie staat van dienst opgebouwd als EHBO’er. Denk hierbij aan instructeur Eerste Hulp, penningmeester van de vereniging, evenementencoördinator, lid van de klachtencommissie van NODE, lid Raad van Toezicht van het Prins Hendrik Fonds, secretaris en adviseur en vanaf 2014 voorzitter van de Nationale Bond. Op de algemene ledenvergadering van de Bond heeft zij inmiddels haar afscheid aangekondigd, maar blijft aan tot er een vervanger is gevonden. Speciale verdienste is ook de productie en uitgave van het praktijkboek ‘EHBO Leren en Doen’ van de Nationale Bond. Burgemeester Van Domburg: “Voor de foto’s in dit boek heeft zij zelfs enkele collega’s van het stadhuis kunnen enthousiasmeren als figurant.”

   Met alle drukke werkzaamheden slaat Marijke ook graag een balletje op de tennisbaan. “Dan is het handig als de leden van de tennisclub weten hoe ze moeten reanimeren en u raadt het al…. Marijke verzorgde de reanimatiecursussen .” Tegenwoordig is zij voorzitter van de tennisvereniging.

   Als een van de aanjagers van een fusie van EHBO-koepelorganisaties zou de zojuist gedecoreerde afscheid willen nemen zodra de koepels van de EHBO zich verenigen onder een dak. De credo’s waarvoor zij staat zoals ‘samen maken we de stad’ en ‘samen maken we de EHBO’ passen in dat plaatje. Om hierop voort te borduren: samen staat de EHBO nog sterker.

7. Lezersreactie

   17 april 2020 13:29 Leave a Comment

   In het zojuist verschenen Magazine Eerste Hulp is op het artikel De tien verboden op bladzijde 20-23 een lezersreactie gekomen, zie hieronder. Het was in deze beschouwing niet de bedoeling om te generaliseren.

   In het voor mij interessante en waardevolle artikel De tien verboden, een beschouwing (Eerste Hulp nr. 1 2020) komt een passage voor over gereformeerden en moslims, die volgens mij niet klopt met de werkelijkheid:

   Er staat, onder het kopje Gezichtsbedekkende kleding (verbod 9), dat gereformeerden vroeger herkenbaar waren aan hun kleding. Dit klopt niet; het gold alleen voor een kleine minderheid van de gereformeerden. Vervolgens wordt deze onjuiste constatering gebruikt in een vergelijking met moslims nu, met opnieuw een onjuiste generalisering: moslims (“de islamiet”) zouden herkenbaar zijn aan gezichtsbedekkende kleding. Het is echter maar een zeer kleine minderheid van de moslima’s in Nederland, die (buitenshuis) het gezicht geheel of grotendeels bedekt.

   Blijft waar – en dat is natuurlijk de kern van “verbod” 9 (en 10) –  dat  verschillen in culturele of religieuze normen van EHBO’er  en slachtoffer tot problemen kunnen leiden.

8. Wijzer met vergiftigingen

   1 april 2020 00:00 Leave a Comment

   Gif kan een sluipend gevaar zijn. EHBO’ers moeten vooral alert zijn op het directe gevaar en gevolgen. Bij acute vergiftiging zullen vrij snel (ernstige) klachten ontstaan. Het slachtoffer heeft een of meerdere hoge doses van het vergif gekregen in korte tijd. Het is zaak zo snel mogelijk medische hulp te zoeken, waarna het slachtoffer zal herstellen of overlijden.

   Hoe krijg je het binnen?
   Grofweg kan gif via het spijsverteringskanaal, luchtweg of huid binnenkomen. Wanneer we kijken naar de telefonisch gemelde blootstellingen (cijfers 2018) is vijftig procent gerelateerd aan geneesmiddelen, dertien procent aan huishoudmiddelen, dertien procent aan voedings- of genotsmiddelen. In meer of mindere mate door bestrijdingsmiddelen, planten en industrieproducten.
   Spijsverteringskanaal
   Via het spijsverteringskanaal zal het gif via vaste stof of vloeistof binnenkomen. De EHBO’er moet bij het vermoeden alert zijn op pupillen (groot/klein, wazig zien), huidskleur (bleek, rood, blauw), ademhaling (geur, problemen), huidirritatie (rondom mond), pijn (bij slikken of in buik), zweten, speekselvloed of droge mond, misselijkheid, braken, diarree, verwardheid, onrust, hartritmestoornissen en/of bewusteloosheid.
   Hoe te handelen
   Let altijd op eigen veiligheid, vooral als er sprake is van giftige vloeistoffen, gassen of dampen. Schakel bij een mogelijke vergiftiging altijd professionele hulp in. Verzamel gegevens over de giftige stof. Blijf vitale functies controleren en volg aanwijzingen van 112 op. De centralist van 112 zal doorvragen naar tijdstip, om welk middel het gaat, de hoeveelheid, klachtenverloop, gebruik geneesmiddelen en of het slachtoffer bekend is met een aandoening.

   Heeft men giftige stoffen in mond, keel of maag gekregen, laat dan de mond spoelen met water (niet drinken). Laat het slachtoffer vooral niet braken. Bel huisarts of 112 voor advies, zij geven soms de tip om boter, slagroom of mayonaise te laten eten.

   Alcoholvergiftiging
   ‘Comazuipen’ levert de afgelopen jaren verschillende ziekenhuisopnames op, gemiddeld één tot twee per dag. Het gaat hierbij vooral om jonge mensen tussen de tien en twintig jaar. Het drankspelletje ‘bierpong’ is vooral bij studenten erg populair. De ‘ontvankelijkheid’ voor alcoholvergiftiging is afhankelijk van gewicht, lengte, ervaring met drank, geslacht en hersenvolume. We spreken van alcoholvergiftiging bij een promillage van 1,7. Algemeen betekent dat een meisje van vijftig kilo ongeveer zes glazen drinkt in twee uur, een jongen van hetzelfde gewicht bereikt dit bij zeven glazen in twee uur. Oorzaak: bij een jongen zestig procent van het lichaamsgewicht is vocht, bij een meisje is dat vijfenvijftig procent.

   Bij kinderen speelt bovendien mee dat ze een kleinere lever hebben dan volwassenen, waardoor de alcohol minder snel afbreekt en het langer in het bloed blijft zitten. Dan nog het hersenvolume: bij drie jaar is dit een kwart van het lichaam, bij twaalf jaar een zesde van het lichaam en bij volwassenen een achtste deel van het lichaam. Bij kinderen komt een relatief groot deel van de alcohol in de hersenen.

   Verschijnselen
   Naast de ‘normale’ verschijnselen kan men suf, slaperig of afwezig doen, een algemeen gevoel van onwel zijn hebben, niet meer reageren op aanspreken/aanschudden en in het ergste geval een ademstilstand, coma en eventueel hartstilstand.

   Hoe te handelen?
   Als het slachtoffer nog bij kennis is, blijf rustig en beleefd, probeer hem of haar te laten braken, stel het slachtoffer gerust en maak geen verwijten. Zorg dat het slachtoffer niet bewusteloos raakt, brengt hem/haar naar een koele en rustige ruimte en laat hem vooral niet alleen. Bel een huisarts of 112 voor advies.

   Is het slachtoffer bewusteloos, controleer dan de vitale functies, bel 112. Leg hem/haar in de stabiele zijligging wanneer er ademhaling is. Afkoeling voorkomen (met bijvoorbeeld een isolatiedeken) om ademhalingstilstand te voorkomen.

   Watervergiftiging
   Bij te veel water drinken in een korte tijd kunnen de nieren het water niet snel genoeg verwerken, waardoor het bloed verwatert. Het overtollige water in het bloed wordt aangetrokken door zout en andere stoffen buiten de bloedstroom, waardoor lichaamscellen gaan zwellen als waterballonnen. Dit is funest bij de hersencellen. Er zijn gevallen bekend bij ontgroeningen van studenten, maar ook een wedstrijd om zoveel mogelijk te drinken zonder te plassen. De nieren kunnen per dag zo’n acht tot tien liter water verwerken. Risico’s van te veel water drinken zijn er vooral bij anorexia nervosa, ongeoefend zwaar sporten en XTC-gebruik. XTC activeert de afgifte van het ADH hormoon (het antiplashormoon). Hierdoor wordt het water in het lichaam vastgehouden en niet uitgeplast. Oorzaak kan hyponatriëmie (onvoldoende zout in het bloed) zijn met als gevolg hersenoedeem (zwelling, vocht in de hersenen).

   De symptomen zijn misselijkheid en overgeven, hoofdpijn, algehele malaise en verminderd bewustzijn. Dit kan uiteindelijk leiden tot epileptische aanvallen, coma en overlijden.
   De taak van de EHBO’er is om 112 te bellen en te overleggen over je vermoeden, controleer vitale functies en handel daarnaar. Blijf bij het slachtoffer.
   Komende uitgave meer over de vergiftiging via de luchtwegen en de huid. Denk daarbij aan giftige gassen en dampen, maar ook door dieren.

   Gifwijzer
   De welbekende Gifwijzer zal in de loop van 2020 worden geactualiseerd. Deze wordt aanbevolen en ondersteund door VeiligheidNL, Rode Kruis en het Oranje Kruis.

   Definitie Vergiftiging of intoxicatie is de toestand die ontstaat na het in- of opnemen van een voldoende hoeveelheid van een vergif om symptomen te veroorzaken. Intoxicatie Stof/middel dat bij overmatig gebruik, al dan niet in combinatie met andere stoffen/middelen, invloed heeft op de processen in het lichaam, waardoor gevaar voor het leven kan ontstaan.

9. EHBO Vereniging Denekamp 70 jaar (1950 – 2020)

   00:00 Leave a Comment

   Met het vizier gericht op haar 70-jarig jubileum op 19 september aanstaande, blikt EHBO Vereniging Denekamp terug op haar geschiedenis sinds de oprichting in 1950. In dit magazine ligt de focus voornamelijk op EHBO-gerichte activiteiten van deze vereniging. De EHBO-vereniging Denekamp bestaat momenteel uit 148 leden. Waarvan 79 actieve leden, 28 jeugdleden, 35 steunende leden en 6 ereleden (onder wie 1 ere-voorzitter).

   De eerste activiteiten die de EHBO-vereniging verzorgde waren de jaarlijkse wielerronde, concoursen, wandeltochten, Tiroler Weekend en voetbalwedstrijden. Er werden in de beginjaren zoveel mogelijk verbandposten ingericht in Denekamp, Tillligte, Lattrop, Beuningen en Noord-Deurningen. Dankzij deze verbandposten (inclusief brandcard en zuurstof) en de aanwezigheid van een EHBO-er in bedrijf of huis waar de verbandposten zich bevonden, zijn tal van levens gered.
    
   In de beginjaren waren er nog geen professionele Lotus-slachtoffers. Die rol werd toen gespeeld door de eigen leden. Ook begonnen de leden onder leiding van dokter P. Dierick te oefenen om aan wedstrijden deel te kunnen nemen. De EHBO-vereniging had een eigen wedstrijdploeg. Met het Rode Kruis werd vaak een gecombineerde ploeg samengesteld die opmerkelijke successen boekte. Met als absolute hoogtepunten het winnen van de landelijke wedstrijden in 1967 te Delft en winnaar van de Europese Kampioenschappen in 1973 te München.
    
   In 1963 werd voor de eerste keer in Denekamp de jaarlijkse wedstrijd om de Paul Dierick Beker georganiseerd. In 1972 volgden internationale wedstrijden. De districtswedstrijden (District Overijssel) werden maar liefst vijf keer in Denekamp gehouden. In 2000 vierde de vereniging het gouden jubileum met een grootse receptie en vanaf dat jaar werd er voor het eerst een lesavond Zwemmend Redden daadwerkelijk in de praktijk gebracht.

   De EHBO vereniging kreeg tijdens dit jubileum van de plaatselijke Rabobank twee kostbare en onmisbare reanimatiepoppen.
   Rond 2006 deed de AED zijn intrede in de EHBO-wereld. De toenmalige kaderinstructeurs Nico Haafkes, André Hekke, Johan Schiphorst en Jan Schiphorst volgden destijds de opleiding om met dit levensreddende apparaat om te kunnen gaan. Zij instrueerden onze leden, gaven opleiding bij bedrijven, verenigingen, de inwoners van Denekamp en de omliggende dorpen.

   De EHBO-vereniging wordt tegenwoordig steeds vaker benaderd om aanwezig te zijn bij evenementen. Natuurlijk bij sportwedstrijden met een gevaarlijk randje zoals grasbaanraces, autorodeo, Trekkertrek, de Military Boekelo en zelfs schapen scheren en klootschieten.

   Vanaf 2011 zijn vele BHV-opleidingen verzorgd. Het Brand- en Ontruimingsgedeelte door René Veldscholten (Instructeur met eigen BHV bedrijf), het EHBO gedeelte kwam voor rekening van de kaderinstructeurs van onze EHBO vereniging.
   Dankzij het Coöperatie Fonds van de Rabobank Twente kon er in 2014 een nieuwe AMBU reanimatiepop worden aangeschaft. De ooit ook van de Rabo gekregen poppen waren echt aan vervanging toe.

   Door het bestuur zijn tal van lezingen georganiseerd voor de leden van de vereniging. Deze lezingen worden door huisartsen, onze eigen instructeurs en diverse instanties en personen verzorgd. Hierbij valt dan onder andere te denken aan onderwerpen zoals:  Ziekte van Lyme, Brandwondenstichting, Ambulancedienst Oost, EHBDD, reuma, EHBO bij Wandelletsel, herseninfarct en Tactus verslavingszorg.

   Vanaf 2012 werd de Jeugd EHBO door vrijwilligers van onze vereniging opnieuw opgezet. De jeugd was enthousiast hetgeen resulteerde in Jeugd EHBO cursussen mét examen. Na het examen volgde als afsluiting de spannende kennismaking met reanimatie/AED.

   Jaarlijks organiseerden we oefeningen in Manege de Zonnebeek in samenwerking met de opgeleide BHV vrijwilligers van de Paarden- en Ponyvereniging. Later werd besloten om deze oefening elk jaar op een andere locatie te houden. In fabrieken bijvoorbeeld en in samenwerking met de brandweer. In het kader van het 70-jarig jubileum zal er een grote Lotusoefening worden gehouden.

   In het verleden werd de jaarlijkse Diagnosetest verzorgd door de kaderinstructeur. Vanaf 2016 kreeg deze avond een andere invulling. Op verzoek van Lotus Cristel Haafkes wordt sindsdien een “Schilderij van Lotussen” voor de leden gehouden. Dit in samenwerking met de Lotuskring Hengelo. Het betreft een observatie-avond waarbij de Lotussen niet mogen bewegen en niets mogen zeggen. Op basis van observeren moeten de in groepen verdeelde EHBO-ers er achter zien te komen wat er gebeurd is en wat er met de slachtoffers aan de hand is. Het werd een succes.

   In 2017 werd door het Oranje Kruis een nieuwe competentie aan het Diploma EHBO toegevoegd: de aantekening Eerste Hulp aan kinderen (EHak). Dat gaat om baby- en kinderreanimatie, verslikking, kinderziekten, ziekteverschijnselen en het herkennen van kindermishandeling. Er kwamen nieuwe eisen met betrekking tot baby- en kinderreanimatiepoppen. Door aanmelding voor de “Greunloop” werd onze vereniging uitverkozen tot goed doel met als resultaat een donatie van 2.102,99. Van dit geld hebben we een baby verslikkingspop, een kinderreanimatiepop en twee oefen-AED’s kunnen aanschaffen.

   Ook in 2017 werd besloten om meer basiscursussen EHBO te gaan verzorgen. In samenwerking met de plaatselijke sportverenigingen biedt de vereniging leden, leiders, trainers de mogelijkheid hen op te leiden tot gediplomeerde EHBO’ers. Die sportverenigingen beschikken nu over eigen opgeleide EHBO’ers, inzetbaar tijdens trainingen, wedstrijden en toernooien.

   In de loop der jaren werd onze vereniging steeds vaker gevraagd om voor evenementen de EHBO te verzorgen. Bij evenementen moet je zichtbaar zijn. Wederom is het de Rabobank die bijspringt met een donatie van 6.000 euro. Eindelijk konden we onderscheidende EHBO-kleding aanschaffen.
    
   Met dank aan het Univé Oost Fonds konden we een caravan aankopen en ombouwen tot een mobiele EHBO-post. Via omroepvereniging TROS kregen we het geweldige bedrag van 8.000 euro. Dankzij deze donatie konden we twee moderne AMBU Man Wireless reanimatiepoppen en baby reanimatiepoppen kopen. De nieuwe poppen kun je aansluiten op een laptop zodat beter is te zien of de borstcompressie diep genoeg en de beademing voldoende is. Eind vorig jaar vroegen we bij RTV Oost een AED project aan via “Overijssel in Aktie”. Dankzij vele giften en donaties konden we twee mobiele AED’s aanschaffen, zeer bruikbaar bij voor publiek opwindende sporten.

   Gedurende het bestaan van de vereniging hebben we altijd een beroep kunnen doen op onze leden, altijd bereid tot optimale inzet. Mannen en vrouwen, jongens en meisjes: onze grote waardering en dank!

   Voor meer informatie over de EHBO-vereniging Denekamp zie onze website: www.ehbodenekamp.nl of onze facebookpagina ehbodenekamp.

10. ‘Het lijkt wel of de rek er een beetje uit is’

    00:00 Leave a Comment

    De oudste EHBO-vereniging van de Nationale Bond EHBO bestaat inmiddels 103 jaar. Sint Franciscus in Rotterdam is in de Eerste Wereldoorlog opgericht, toen de nood hoog was. In het afgelopen centennium is het een komen en gaan geweest van beleid, lesmateriaal, inzet, leden en mentaliteit.

    Astrid Penninkhoff is voorzitter van EHBO vereniging St. Franciscus. “Onze vereniging heeft aan de wieg gestaan van de Nationale Bond EHBO. De toenmalige voorzitter, Joop Helmer, heeft zich samen met andere bestuursleden hard gemaakt voor de oprichting van een nationale belangenbehartiger. Helmer is uiteindelijk ruim zeventig jaar actief geweest voor de EHBO, helaas is hij enkele jaren geleden overleden. De liefde voor EHBO stroomde door zijn aderen.”
    Doodsteek EHBO
    Astrid ging al op vroege leeftijd mee met haar vader naar EHBO, maar moest wachten tot ze oud genoeg was om zelf haar diploma te halen. Inmiddels is dit 45 jaar geleden en ook de volgende generatie is inmiddels met het EHBO-virus besmet. Penningmeester Sylvia Kerpel is op een camping geconfronteerd met het gebrek aan EHBO hulp, zag dat er bij haar om de hoek een cursus werd gegeven en heeft zich gelijk aangemeld.

    Ongeveer twintig jaar geleden liep het storm met 565 leden, inmiddels is dit teruggelopen naar 50. Penninkhoff denkt dat er verschillende oorzaken voor zijn geweest: “De BHV is toch wel de doodsteek voor de EHBO. Mensen beseffen niet genoeg dat het voldoen aan de wettelijke norm geen garantie is voor praktisch toepasbare kennis. Ik vind het de taak van de Nationale Bond om met het Oranje Kruis dit meer aan te sturen. Daarvoor zijn we een bond, daarvoor zijn we verenigd. Daarnaast is het verenigingsgevoel in Nederland aan het verdwijnen, het wordt steeds moeilijker om mensen te vinden voor bestuursfuncties, maar ook als hulpverleners bij evenementen.” Met dat laatste verwijst ze naar de Veldnorm Evenementen. “De eisen binnen de veldnorm gaat ons veel te ver. Onze leden zijn vrijwilligers en door al die eisen haken de mensen af. Jaarlijks verzorgen we wel de EHBO-post op Peppelrock, een kleinschalig Rock ’n’ roll music & retro markt in de Rotterdamse wijk Schiebroek.”

    Verdieping in lessen
    De vereniging is naarstig op zoek naar manieren om de lessen nieuw elan te geven, om de leden te prikkelen. “Het boekje van het Oranje Kruis lijkt steeds dunner te worden. Wij herhalen de gehele lesstof, verspreid over twee jaar. Daarnaast zoeken we meer verdieping bij de lessen waaronder gastsprekers over dementie, epilepsie, stembandlozen en tekenbeten. Daar zitten pareltjes tussen en daardoor komt de boodschap goed over.” Zelf heeft de Rotterdamse verpleegkundige een les over compressietherapie verzorgd. “Als EHBO’er mogen we dan misschien niet zwachtelen, maar constateren dat een (blauwe) voet afgekneld wordt waarvoor hulp ingeroepen moet worden, kan veel pijn voorkomen.” Kerpel vult haar collega aan: “Overigens is de les verbandleer nog altijd een van de populairste. Onze arts Joke Berkelbach van der Sprenkel-van Vliet is hierbij de drijvende kracht binnen de Rotterdamse vereniging.”

    Reanimatiecursus
    De manier voor EHBO-vereniging St. Franciscus om haar voortbestaan te borgen, is door reanimatiecursussen te verzorgen in samenwerking met de Hartstichting. “Voor deze training is veel belangstelling, tot op heden hebben we zeker vijfhonderd mensen opgeleid. Helaas heeft het niet geleid tot een uitbreiding van onze leden. Het geven van nieuwe EHBO-cursussen is financieel niet rendabel met weinig aanmeldingen. Mensen zijn nog te weinig bekend met het feit dat ziektekostenverzekeringen de opleiding vergoeden.”

    Saamhorigheid
    “De basisstof van het boekje van Het Oranje Kruis is op zich overzichtelijk voor onze instructeurs, maar om bij te blijven moeten er regelmatig cursussen worden gevolgd om het kennisniveau op peil te houden en bij te spijkeren. Dit kost tijd en geld en mensen raken gedemotiveerd”, aldus Penninkhoff. Rotterdam kent ongeveer vijf EHBO-verenigingen. “Helaas is er weinig tot geen onderling contact meer. De rayondagen van EHBO bestaan niet meer en het contact is daardoor verwaterd. Vroeger waren er onderling wedstrijden, dat is allemaal aan het verdwijnen. Dat vind ik jammer, die saamhorigheid is weg. Dit vinden we bijvoorbeeld wel bij de jaarlijkse bijeenkomst van de Hartstichting, het leggen van leuke contacten.

    Toekomst
    “Onze vereniging kent een lange historie, waar we ook heel trots op zijn. Over het algemeen kun je zeggen dat we onze strepen hebben verdiend. Maar door het ouder wordende ledenbestand en het ontbreken van vers bloed zien we de toekomst toch wel een beetje donker in. Het lijkt wel of de rek er een beetje uit is”, zegt penningmeester Sylvia Kerpel tot besluit.

    Best practices De meeste verenigingen draaien op vrijwilligers. Veel EHBO-verenigingen kampen met een teruglopend aantal leden en verminderde belangstelling voor het volgen van een cursus. Vandaar dat het belangrijk is voor het behoud van de vereniging om bestaande leden zo goed mogelijk erbij te betrekken en nieuwe leden te werven. Dat kan een opgave zijn. Stichting Het Oranje Kruis heeft daarom een landelijk onderzoek gedaan naar best practices bij EHBO-verenigingen over hoe je succesvol leden kunt werven en behouden. Vorig jaar zijn alle duizend verenigingen aangeschreven om deel te nemen aan een online onderzoek hierover. Best practices zijn succesvolle acties, ideeën, tips en trucs die tot het gewenst resultaat hebben geleid van het behouden of aantrekken van (nieuwe) leden. Doe er uw voordeel mee. De resultaten staan hier verzameld, zie www.ehbonationalebond.nl/handreiking-best-practices.