Effectief stoppen van grote bloedingen

Omstanders, EHBO’ers, politie en brandweer zijn de eersten die bij terreuraanslagen levensreddende handelingen kunnen verrichten bij slachtoffers met grote bloedingen, door deze te stelpen. Nu weten maar weinigen hoe dat moet.

Traumachirurg in VUmc en voormalig arts bij het Mobiel Medisch Team, Leo Geeraedts, is initiatiefnemer van ‘Stop de bloeding – red een leven’ naar Amerikaans voorbeeld. Geeraedts: “Het direct stoppen van levensbedreigende bloedingen door omstanders die reeds ter plaatse zijn, is een belangrijke maar nog onderbelichte schakel in de voorbereiding op de hulpverlening bij een aanslag in Nederland. Het stoppen van levensbedreigende bloedingen is niet ingewikkeld. Iedereen kan het verschil maken met een eenvoudige handeling en een leven redden. Dit zagen we bijvoorbeeld na de bomaanslag bij de marathon van Boston.”

Cijfers
Jaarlijks overlijden in Nederland 3500 mensen aan de gevolgen van verwonding. Bij 40% komt dit door verbloeding (Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2017). Bij de recente terroristische incidenten in Europa overleden onnodig veel slachtoffers binnen vijf minuten door ernstig bloedverlies.

Tourniquet en gazen
Binnen traumacentrum VUmc is veel ervaring opgedaan met het behandelen van zware verwondingen waarmee veel bloedverlies gepaard gaat. In de afgelopen decennia is in de militaire kring veel knowhow ontwikkeld over het behandelen van ernstige bloedingen. Deze kennis is binnen Nederland (en Europa) nog niet algemeen bekend. Het traumacentrum ziet het als haar maatschappelijke taak om de kennis die zij in huis heeft verder te verspreiden en heeft een cursus ontwikkeld.

De Nederlandse gecertificeerde cursus mag en kan door iedereen boven de 16 jaar worden gevolgd en leert het herkennen van bloedingen en het stoppen ervan. Stelpen van bloedingen kan door het aanleggen van tourniquets en het gebruik van gazen. De opgedane kennis kan ook van pas komen bij meer alledaagse verwondingen, zoals ongevallen met machines, een kind dat door een glazen deur valt of motorrijders met ernstige open botbreuken. Het vergroot de overlevingskans van slachtoffers aanzienlijk.

Burgerhulpverlening
Dat niet-medisch personeel het verschil kan maken, blijkt wel met de tegenwoordig alom aanwezige AED’s. “Veel mensen met een hartstilstand zijn gered dankzij omstanders die de slachtoffers een elektrische schok gaven met dat apparaat. Er zouden ook meer levens kunnen worden gered bij een hevige bloeding.” Het liefst ziet Geeraedts dat naast alle defibrillatoren een Stop de bloeding-set komt te hangen. Die wens lijkt in vervulling te gaan nu Schiphol de eerste Stop de bloeding-sets in diverse kasten van bedrijfshulpverleners gaat hangen. VUmc ontwikkelde deze sets samen met het Nederlandse bedrijf Innoventa.

Meer info: www.stopdebloedingredeenleven.nl